Podpisując umowę z pracownikiem, pracodawca jest zobowiązany do tego, aby wysłać każdą nowo zatrudnioną osobę na obowiązkowe szkolenie BJP. Informacje z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy powinien przyswoić każdy świeżo upieczony pracownik, niezależnie od tego, jakie zajmuje stanowisko, w oparciu, o jakie warunki został zatrudniony a także, jaki jest rodzaj przedsiębiorstwa, w którym rozpoczyna pracę. Realizacja obowiązków jakichkolwiek wynikających z charakteru podjętej pracy nie jest możliwa i dopuszczalna przed odbyciem charakteryzowanego tu szkolenia.
Generalnie taki kurs BHP jest w głównej mierze po to, aby kursant mógł bezpiecznie pracować i sam wiedział co robić a czego się wystrzegać, żeby nie narażać swego zdrowia czy tym bardziej życia. Jeżeli każdy pracownik będzie mógł odbyć takie samo szkolenie, wszyscy, jako ekipa będą doskonale wyćwiczeni na wypadek nieszczęśliwego zdarzenia losowego. Jest to przede wszystkim niesamowicie pomocne w momencie, gdy liczy się każda minuta. Ponadto musimy wiedzieć, że to, jak zakończy się zdarzenie losowe jest zależne w dużej mierze nie tylko od nas samych, ale od nas jako członka większej grupy. Współgrać i znać się na tym, co trzeba w danych okolicznościach zrobić musi cały personel – wszyscy razem oraz każdy z osobna. Niewątpliwie więc fundowanie pracownikom profesjonalnego szkolenia BHP przeprowadzanego przez doświadczonego i wykwalifikowanego specjalistę jest niesamowicie istotne.
To, że szkolenie BHP ma być odbyte po to, aby w razie, czego umieć ratować siebie samych bądź współpracowników, to jedna kwestia. Kolejna to zbiór rozmaitych obowiązków, jakie wynikają z zakresu szeroko rozumianego zagadnienia bezpieczeństwa i higieny pracy, które dotyczą wszystkich zatrudnionych. Nierzadko zdarza się, że pracownicy nie mają zielonego pojęcia, że takie mają obowiązki i dopiero na szkoleniu BHP się o tym dowiadują. Podstawowe obowiązki pracownicze wynikają z niczego innego jak przepisy prawne. Chodzi tu o ustawę z dnia 26 czerwca 1974 roku, a dokładniej o Kodeks pracy – Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm. W rozdziale dziesiątym Bezpieczeństwo i higieny pracy wypunktowane zostały wszelkie powinności narzucone zatrudnianym osobom.
Do nadrzędnych należy zaliczyć właśnie dobrą znajomość obowiązujących przepisów i zasad. Ponadto pracownik musi uczestniczyć w szkoleniu oraz instruktażu z zakresu BHP. Nie ma mowy o tym, że pracodawca wysyła i opłaca szkolenie pracownikowi, a zatrudniony się na nim nie stawia. Następny krok, jaki trzeba spełnić do pracowania zgodnie z zasadami prawa to poddawanie się stałym, wymaganym egzaminom sprawdzającym oraz kolejnym szkoleniom – uzupełniającym, kursom pierwszej pomocy bądź szkoleniom okresowym. Następny punkt to obowiązek wykonywania pracy w sposób zgodny z przepisami oraz zasadami, jakie są ustalone odgórnie i wręcz narzucone w celu zachowania bezpieczeństwa. Nie chodzi tu o wymogi stawiane bezpośrednio przez pracodawcę, ale przede wszystkim o szereg obowiązków, jakie są określone prawnie i dotyczą każdego jednego podmiotu gospodarczego bez wyjątku.
Pracownik jest zmuszony poprzez przepisy do dbania o należyty stan urządzeń, wszelkiego typu maszyn oraz sprzętów. Musi także zachować ład i porządek na stanowisku pracy oraz ogólnie w miejscu wykonywanej pracy. Elementem niezbędnym jest też poddawanie się badaniom lekarskim oraz stosowanie do wskazań lekarza z zakresu medycyny pracy. Badania powinny być wstępne, okresowe oraz kontrolne. To, jakie konkretnie badania zostaną nam zlecone – to jest ich rodzaj i wizyty u danych specjalistów medycznych uzależnione jest ściśle od profilu realizowanej pracy. Przykładowo pracownik wykonujący pracę biurową jest zmuszony do tego, aby poddać się kontroli okulisty z kolei kierowca poza okulistą musi przejść także rutynowe badanie u neurologa. Jeżeli chodzi natomiast o typowych pracowników fizycznych, muszą poddać się badaniu u pulmonologa.
Obowiązkiem pracownika jest także używanie przydzielonych w zależności od charakteru pracy, konkretnych środków ochrony – indywidualnej czy też odzieży roboczej i obuwia roboczego. Mają one służyć pracowaniu w taki sposób, aby nie narażać poprzez realizowane zadania swojego zdrowia czy życia a także zdrowia i życia innych współpracowników. Środki ochrony dzieli się na środki ochrony indywidualnej oraz zbiorowej. Pamiętajmy, że musimy je stosować zgodnie z ich przeznaczeniem. Nawet, gdy wydaje nam się, że wykonujemy tę samą czynność wielokrotnie i doskonale się na niej znamy, środki ostrożności muszą być zachowane. Gdyby tak doszło do nieszczęśliwego zdarzenia losowego właśnie poprzez brak zachowania charakteryzowanych tu środków ostrożności, pracownik musiałby zostać zwolniony dyscyplinarnie.
Jeżeli pracownik zatrudniony w danym zakładzie pracy dostrzeże, że coś jest w nim nie tak, jeżeli chodzi o elementy mogące zaszkodzić pracownikom czy jemu samemu, powinien od razu, niezwłocznie zawiadomić o tym przełożonego. Dostrzeżenie takich sytuacji a nie poinformowanie szefa czy zarządzającego firmą niestety także jest uznawane, jako błąd, który może nas kosztować utratę etatu. Istotne jest też, aby o widocznym zagrożeniu powiadomić współpracowników i wszelkie inne osoby, jakie występują w bezpośrednim rejonie zagrożenia – na przykład personel sprzątający czy klientów i interesantów.
